Pieter Buisman
Den Haag - Flexibiliteit is op alle fronten het adagium. Dat biedt kansen voor particuliere huur, ware het niet dat deze sector lijdt onder verregaande verwaarlozing. Dat is op maar één manier op te lossen, stelt Pieter Buisman. Stop financiële bevoordeling van sociale huur en koop.“ Wie er toch op terechtkomt wordt meewarig aangekeken als dief van de eigen portemonnee ”
Gelukkig
Wij hebben zo’n beetje de beste pensioenregelingen, de beste zorgvoorzieningen en de beste sociale zekerheid van de wereld. Ook onze huisvesting hebben we uitstekend voor elkaar. Al mogen we graag klagen, we zijn er best gelukkig mee. Misschien wel te gelukkig, want we koesteren ons in een zekerheid van een product uit de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw, toen veertig jaar trouwe dienst aanzien en de eigen premiewoning status gaf aan man, vrouw, twee kinderen en een hond.
Houdbaarheid
Anno 2015 blijkt de houdbaarheid daarvan bereikt. We vergrijzen en ontgroenen, het gas raakt op en miljarden euro’s in stenen en fondsen verdampen. Ondertussen hopt een nieuwe generatie van baan naar baan, ontleent haar status aan de likes op Facebook, en ziet zekerheid en solidariteit als een sta-in-de-weg voor ongebondenheid en flexibiliteit.
Ontwikkelingen
Op die ontwikkelingen kan de particuliere huur bij uitstek inspelen. Niet gehinderd door een keurslijf aan regels kan zij meer bieden dan vier muren en een dak. Langer thuis wonen? Het kan met een pakket op maat aan technische en sociale diensten. De zorgsluier mag daar rustig vanaf, want voor maaltijden, vervoer, schoonmaak en de was willen dynamische dertigers in de opkomende ‘on-demand-economy’ maar al te graag betalen.
Het mag natuurlijk ook anders: klein, eenvoudig en goedkoop. En waarom niet in time-share, of tijdelijk?
Liquide
Sloegen we eerst ons vermogen in stenen op, nu wordt het tijd dat liquide te maken voor zorg, pensioen of een sabbatical. De particuliere huur biedt de sleutel, en gelijktijdig aan wie zijn geld nu even veilig wil stellen, andere mogelijkheden dan het pensioenfonds, de eigen woning of een bankrekening. Beperking van de leencapaciteit in de koop en aanscherping van regels in de sociale huur zorgen er bovendien voor dat met name starters, doorstarters en middeninkomens steeds meer op particuliere huur zijn aangewezen.
Markt
Kortom, voor de particuliere huursector ligt een markt open voor nieuwe arrangementen in aanbod en aanbieders. In het centrum van de woningmarkt kan de particuliere huur bij uitstek de draaischijf vormen om soepel over te stappen: van sociale naar vrije sector, van huur naar koop en omgekeerd.
Gat
Alleen, centraal in de woningmarkt gaapt een groot gat! Subsidies en fiscale voordelen voor koop en sociale huur hebben diepe kloven geslagen tussen de sectoren en de particuliere huursector met een schamel aandeel van 12 procent gemarginaliseerd tot het stiefkindje van de woningmarkt. Wie wil overstappen moet een lange polsstok hebben en springt liefst over de particuliere huur heen. Wie er toch op terechtkomt, wordt meewarig aangekeken als dief van de eigen portemonnee.
Waar inmiddels stap voor stap pensioen, zorg en sociale zekerheid worden aangepast aan een nieuwe werkelijkheid, zijn in de woningmarkt slechts uitwassen weggenomen, de kloven vergroot en lijkt de transparantie verder weg dan ooit.
Het hoge woord moet er maar weer eens uit. Er is maar één weg om die kloven te dichten: koop en sociale huur ontdoen van hun financiële bevoordeling om zo tot een gelijk speelveld te komen. Alleen dan kan de particuliere huur de soepele draaischijf van de woningmarkt worden. Juist koop en sociale huur hebben daarbij belang en niet minder de zekerheidsstelsels. De weg erheen is lang, maar het is de hoogste tijd om voor te sorteren en voor alle partijen, binnen en buiten de bouwsector, om duidelijk richting aan te geven.
Lees deze column en meer op de site van Cobouw